عملیات پزشکی زیبایی زنان: ابعاد اجتماعی و آراء فقهای امامیه

یکی از مسائل مورد توجه زنان در دهه های اخیر، اقدام بر انجام جراحی های زیبایی و تصرف در تمامیت بدن است. هدف ما در این پژوهش، بررسی انگیزه زنان از گرایش به جراحی های زیبایی، زمینه ها و الگوهای فقهی مرتبط با این جراحی ها و چگونگی التزام کنشگران به این الگوها و قواعد می باشد. جامعه مورد مطالعه، زنان دارای تجربه جراحی های زیبایی در یکی دو سال اخیر و همچنین زنانی که قصد انجام عمل زیبایی را داشته اند، می باشند. روش پژوهش، کیفی و ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساخت یافته می باشد. روش نمونه گیری، نظری هدفمند و از نوع گلوله برفی است. تعداد نمونه مورد مطالعه، 30نفر از زنان 20-34ساله هستند که با مراجعه به کلینیک های جراحی زیبایی، بین دوستان و آشنایان و فضای دانشگاهی، مورد مصاحبه قرار گرفته اند. روش ما جهت بررسی قواعد فقهی مرتبط با عمل های زیبایی، روش اسنادی است. بر اساس نتایج این پژوهش، انگیزه زنان از انجام عمل های زیبایی، به دو دسته کلی انگیزه های شخصی و انگیزه های فراشخصی قابل طبقه بندی می باشد. انگیزه های شخصی، در سطح تحلیلی خرد طبقه بندی می شود، انگیزه های فراشخصی برحسب موقعیت و شرایطی که افراد در معرض آن قرار می گیرند، به سطح تحلیلی میانی و سطح تحلیلی کلان قابل طبقه بندی است. قواعد لاضرر، لاحرج و اهم و مهم از جمله قواعد فقهی ای هستند که به نظر می رسد مبنای استنباط حکم شرعی توسط فقها جهت صدور حکم در زمینه جراحی های زیبایی قرار گرفته اند. کنشگران را بر حسب چگونگی التزام به الگوها و قواعد فقهی، می توان به سه دسته تقسیم کرد: برخی التزامی نداشتند، عده ای ملتزم بودند اما غفلت داشتند و عده ای نیز خنثی بودند.